زمینه: تاکنون ابزارهای زیادی برای تشخیص ابعاد کارکردهای اجرایی ساخته شده است. اما ابزاری که کارکردهای اجرایی پایه ای و زمینه های یادگیری-تحصیلی را برای تشخیص اختلال و تاخیر در کارکردهای اجرایی و یادگیری کودکان و نوجوانان در خود جای داده باشد مشاهده نشد. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی شاخص های روانسنجی نسخه فارسی مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری (کاستلانو، کرونبرگر و پیسونی، 2018) برای تشخیص اختلال و تاخیر در کارکردهای اجرایی و عملکرد یادگیری انجام گرفت. روش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی از نوع تحلیل عاملی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کودکان و نوجوانان سنین 7 تا 17 ساله در سال تحصیلی 99-98 شهر اهواز بودند. که از این تعداد 456 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی جیویا و همکاران (2000)، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی-مشکلات توجه و علایم نافرمانی لوی و همکاران (2013)، مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری کاستلانو و همکاران (2018)، و ابزارهای عصب روانشناختی شامل: تکلیف سیمون یاماگوچی و پروکتور (2012)، آزمون استروپ-رنگ واژه گلدن (1978) و آزمون پیشرفت تحصیلی وودکاک (2001) استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیلی عاملی تاییدی حاکی از برازش مطلوب مدل با داده ها دارد. نتایج ضریب آلفای کرونباخ (0/90) نشان دهنده همسانی درونی مقیاس بود. افزون بر این، همبستگی بین مقیاس کارکرد اجرایی و عملکرد توجه و یادگیری و خرده مقیاس های مربوطه در فهرست رتبه بندی رفتار عملکرد اجرایی، مقیاس کوتاه شده رفتار بیش فعالی-مشکلات توجه و علایم نافرمانی و ابزارهای عصب روانشناختی، حاکی از اعتبار ساختاری عالی و درونی در بین چک لیست های رفتاری است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد مقیاس کارکرد اجرایی، عملکرد توجه و یادگیری ابزاری قابل اعتماد و معتبر برای کاربرد در پژوهش های آزمایشی، و حتی محیط های کلینیکی برای تشخیص افرادی است که با نقص یا تاخیر در کارکردهای اجرایی و مشکلات تحصیلی روبرو هستند.

مقدمه: خواب یک عملکرد زیستی ضروری است که در رشد مهارت های شناختی نقش اساسی دارد. اختلالات خواب افراد را مستعد مشکلات مختلف شناختی و روانی می کند. لذا این مطالعه با هدف بررسی کارکردهای اجرایی در نوجوانان مبتلا به اختلال خواب انجام شد. مواد و روش ها: روش پژوهش حاضر از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه پژوهش را کلیه مراجعه کنندگان به مراکز بهداشتی درمانی و کلینیک روانپزشکی شهر تبریز تشکیل می دهند. 240 نوجوان (120 نوجوان مبتلا به اختلالات خواب و 120 نوجوان عادی) با استفاده از نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از چک لیست اختلال خواب (SDS-CL-17) و پرسشنامه مهارت های اجرایی (ESQ-R) استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد که نوجوانان مبتلا به اختلال خواب نسبت به گروه سالم نارسایی بیشتری در تمامی مولفه های کارکردهای اجرایی دارند. نتیجه گیری: داده های ما نشان می دهد که اختلالات خواب، نوجوانان را مستعد مشکلات کارکردهای اجرایی می کند.

هدف: در ادبیات پژوهشی جدید، در تبیین میزان همبودی بالاتر از انتظار دو اختلال اسکیزوفرنیا و وسواسی – اجباری اصطلاح «اسکیزو – وسواسی» پیشنهاد گردیده است که توصیف کننده طبقه تشخیصی مجزایی است. یکی از محورهای پژوهشی در این زمینه، شناسایی الگو یا نیمرخ نقایص عصب – روانشناختی خاص در این زیر گروه می باشد. این مطالعه در پی پاسخ به این پرسش بوده که آیا الگوی کژکاری اجرایی متفاوتی در بیماران اسکیزو – وسواسی وجود دارد یا اشکالات شناختی مربوط به دو اختلال در این بیماران به یکدیگر افزوده می شوند؟ روش: به این منظور، در قالب یک طرح پژوهش مقطعی، 20 بیمار اسکیزو – وسواسی، 20 بیمار مبتلا به اسکیزوفرنیا و 20 بیمار وسواسی – اجباری غیر افسرده با 20 فرد بهنجار سالم از لحاظ عملکرد در آزمون های کارکردهای اجرایی مورد مقایسه قرار گرفتند. یافته ها: دو گروه اسکیزو – وسواسی و اسکیزوفرنیک در کارکردهای اجرایی دچار اشکال هستند ولی بیماران وسواسی – اجباری غیر افسرده تفاوت معناداری با گروه بهنجار ندارند. به علاوه گروه اسکیزو – وسواسی در مقایسه با گروه اسکیزوفرنیک دارای اشکالات کارکردهای اجرایی بیشتری هستند. نتیجه گیری: به نظر می رسد این تفاوت مربوط به «آسیب شناسی افزوده» نبوده بلکه احتمالا مربوط به الگوی متفاوت نقایص عصب – روانشناختی این بیماران است.

مقدمه: اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی یکی از اختلالات عصب – تحولی شایع دوران کودکی است که با سه مشخصه ی نارسایی توجه، فزون کنشی و تکانش گری شناخته می شود. هدفاین مطالعه ، بررسی اثر آموزش کنش های اجرایی مبتنی بر زندگی روزمره، بر بهبود کنش وری اجرایی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی است.روش:از بین کودکانمبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیش-فعالی مراجعه کننده به بخش روان پزشکی کودک و نوجوان بیمارستان شهید یحیی نژاد بابل، 16 کودک هفت تا 10 ساله ی مبتلا به این اختلال، با روش نمونه گیری هدف مند،انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه هشت نفره (مداخله و کنترل)جای داده شدند. آزمودنی ها در دو مرحله ی پیش آزمون و پس آزمون با مقیاس نارساکنش وری اجرایی بارکلی (BDEFS) سنجیده شدند. گروه مداخله به همراه مادرانشان 11 جلسه ی یک ساعته آموزش کنش های اجرایی مبتنی بر زندگی روزمره دریافت کرد. داده ها با استفاده از نسخه ی 19 نرم افزارSPSS و با روش تحلیل کوواریانس تک متغیری (ANCOVA) و تحلیل کوواریانس چندمتغیری (MANCOVA) بررسی شد.یافته ها: یافته ها نشان دادند که گروه مداخله نسبت به گروه کنترل در مرحله ی پس آزمون در خلاصه کنش-های اجرایی به طور معناداری (p<0.001) بهبود یافته است. این بهبود در هر پنج خرده آزمون مقیاس نارساکنش وری اجرایی بارکلی شامل مهار خود، خودانگیزشی، خود نظم جویی هیجانی، خودسازمان دهی و مدیریت زمان مشاهده شد.نتیجه گیری: آموزش کنش-های اجرایی مبتنی بر زندگی روزمره، سبب بهبود کنش وری اجرایی در کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی می شود.

لطفا برای مشاهده متن چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف: در این پژوهش، کارکردهای اجرایی کودکان پرورشگاهی و کودکان دارای شرایط عادی بررسی و مقایسه شدند.روش: در سال 1390، در پژوهش پس رویدادی پیش رو، 90 کودک پرورشگاهی شهر گرگان و 90 کودک عادی در سه گروه سنی پنج تا هفت، نه تا 11 و 13-15 ساله بررسی شدند. از بین کودکان پرورشگاهی، از هر گروه سنی،30 کودک با روش نمونه گیری در-دسترس و کودکان عادی نیز در مرحله ی اول با روش نمونه گیری خوشه ای و سپس نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای به دست آوردن داده ها از پرسش نامه ی عصبی- روان شناختی و شخصیتی کولیج (2002) استفاده شد. داده ها با آزمون t مستقل، آنواو آزمون تعقیبی شفه تحلیل شدند.یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که کارکردهای اجرایی کودکان پرورشگاهی در تمام دوره های سنی با کودکان عادی تفاوت معنادار دارد.نتیجه گیری: دلیل ضعف کارکردهای اجرایی در کودکان پرورشگاهی می تواند ناشی از محرومیت های محیطی، موقعیت های اقتصادی-اجتماعی و فقدان والدین باشد.

مقدمه: وجود نقایص در کارکردهای اجرایی، بویژه توجه در بیماران افسرده به خوبی مشخص شده است در این راستا، هدف مطالعه حاضر بررسی کارکردهای اجرایی در افراد افسرده، با تاکید بر توجه انتخابی، انتقالی و پایدار، در مقایسه با همتایان سالم بود.روش: مطالعه حاضر یک پژوهش تحلیلی از نوع مقطعی و علی مقایسه ای است و جامعه آماری آن کلیه افراد افسرده مراجعه کننده به یک کلینیک روان شناسی در شهر تهران بودند. پس از انجام غربالگری با استفاده از پرسشنامه افسردگی بک و مصاحبه تشخیصی ساختار نیافته بر اساس متن بازنگری شده نسخه چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، تعداد 30 نفر از افراد مبتلا به افسردگی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و تعداد 30 نفر از افراد سالم از نظر جنس، سن، وضعیت تاهل و میزان تحصیلات با گروه بیمار همتا شدند. سپس آزمون های رایانه ای استروپ، دسته بندی کارت های ویسکانسین و عملکرد مداوم، بر روی آزمودنی های هر دو گروه اجرا شد.یافته ها: برای تحلیل داده ها از آزمون تی دو گروه مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که دو گروه از نظر توجه انتخابی و توجه انتقالی با یکدیگر تفاوت معنادار دارند، اما بین دو گروه در توجه پایدار تفاوت معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش تلویحات قابل توجهی در خصوص نقش افسردگی در تخریب کارکردهای اجرایی به خصوص در توجه پایدار و همچنین اهمیت به کارگیری درمان های افسردگی متمرکز بر نقایص کارکرد اجرایی این افراد، را در بر دارد.

مقدمه: تشخیص بالینی زود هنگام اختلالات شناختی سالمندان می تواند موجب مداخله به موقع شود. هدف از این مطالعه بررسی کارکردهای شناختی - اجرایی سالمندان ایرانی با استفاده از آزمون های بالینی بود.روش: این مطالعه به صورت مقایسه با نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده در سال 1386 در 150 سالمند استان قم انجام شد. ابزار مورد استفاده آزمون معاینه مختصر وضعیت شناختی و آزمون های ارزیابی عملکردهای شناختی - اجرایی قطعه پیشانی مغز (آزمون ردیابی، آزمون فراخنای اعداد و آزمون روانی کلامی) بود. آزمون های آماری تحلیل واریانس و تی مستقل برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.یافته ها: معاینه مختصر وضعیت شناختی از سن، جنس و تحصیلات تاثیر می پذیرفت (P<0.01) . کارایی سایر آزمون های مورد استفاده در دو جنس تفاوت نداشت (P>0.05). حافظه کاری، روانی کلامی - معنایی در سنین کمتر و تحصیلات بالاتر کارایی بالاتری داشتند (P<0.01). سرعت روانی - حرکتی (آزمون ردیابی - بخش نخست) ارتباط معنی داری با تحصیلات داشت (P<0.01). ولیکن انعطاف پذیری شناختی (آزمون ردیابی - بخش دوم) چنین ارتباطی را نشان نداد (P>0.05).نتیجه گیری: کارایی حافظه کاری با افزایش سن، کاهش می یابد و در کلیه ارزیابی های مربوط به کارکردهای شناختی باید نقش تحصیلات را در نظر گرفت. تحصیلات یک عامل محافظتی در برابر زوال شناختی ناشی از سالمندی است.

هدف: بررسی کارکردهای اجرایی بیماران دوقطبی و تاثیر زمان در آنها.روش: 99 آزمودنی از طریق نمونه گیری غیرتصادفی در دست رس انتخاب و در سه گروه مزمن دوقطبی (n=33)، دوره نخست دوقطبی (n=33) و گروه شاهد (n=33) قرار داده شدند. عملکرد مداوم، خرده مقیاس فراخنای ارقام، رنگ - واژه استروپ و دسته بندی کارت های ویسکانسین ارزیابی شد.یافته ها: نتایج تحلیل واریانس یک راهه نشان داد که گروه های دوقطبی نسبت به گروه شاهد، به طور قابل ملاحظه ای دچار اختلال هستند، اما بین بیماران مزمن و دوره نخست دوقطبی تفاوت معناداری مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج بیانگر عدم تاثیر زمان در عملکرد اجرایی بیماران دوقطبی است.